ભારતે ચીનની કેટલીક એપ ઉપર પ્રતિબંધ મૂક્યો છે. કેટલાકે તેને એક પ્રતીકાત્મક પ્રતિબંધ ગણાવ્યો હતો, પરંતુ ઓનલાઇન ગેમિંગનો અંદાજ આવે તો સમજાઇ જાય કે ડ્રેગનની આર્થિક તાકાત ઉપર પગ મૂકીને ભારતે તેને પાઠ ભણાવ્યો છે. દુનિયાભરમાં અત્યારે ઓનલાઇન ગેમિંગ મોટે પાયે ચાલી રહી છે. ડેસ્કટોપ હોય કે મોબાઇલ, નાના હોય કે મોટેરાં સૌ તમને જાતજાતની ગેમ રમતા જોવા મળે છે. એ વાત અલગ છે કે એ ગેમની સાથેસાથે દેશી રમતો નામશેષ થઇ ગઇ છે. શારીરિક અને માનસિક બંને કવાયત કરાવતી દેશી રમતો ક્યાંક રમાય તો એ એક સમાચાર બની જાય છે.

ઓનલાઇન ગેઇમ લોકોને આકર્ષે એટલા માટે છે કે તે એકલા પણ રમી શકાય છે અને રમી જેવી ગેઇમ તો અનેક લોકો સાથે રમી શકાય છે, એ માટે ભેગા થવાની જરૂર નથી. અત્યારની સામાજિક વ્યવસ્થામાં એ રીતે ગેઇમ રમવું વધુ અનુકૂળ છે.

આ ગેઇમ સીધી ઓનલાઇન જ ડાઉનલોડ થઇ શકતી હોય છે, તેથી તે ખરીદવા માટે પણ જવું પડતું નથી. અત્યારની લોકોની ઘરમાં ભરાઇ રહેવાની આદતને બરાબર અનુકૂળ માહોલ આ ગેઇમ પૂરો પાડે છે અને તેથી જ તેની લોકપ્રિયતા વધી ગઇ છે. આ ગેઇમના વ્યાપારમાં સૌથી મોટો હિસ્સો ચીનનો ૪.૨ અબજ ડોલરનો છે, તો બીજા ક્રમે અમેરિકા અને ત્રીજા ક્રમે જાપાન આવે છે. એ બાદ બ્રિટન અને દક્ષિણ કોરિયાનો નંબર આવે છે. જોકે ભારતમાં આ ગેઇમનો વ્યાપાર ઝડપથી વધી રહ્યો છે, પણ એક અબજ ડોલરથી ઓછો છે. એ ઉપરાંત આવકની દૃષ્ટિએ ગેમિંગમાં ટોચના પાંચ દેશોમાં ભારતનો નંબર આવતો નથી.

ભારતમાં પબજીના ૧૭૫૦ લાખ યુઝર ડાઉનલોડ થયા હતા. જોકે તેમાંથી એક્ટિવ યુઝર તો ૭૫૦ લાખની આસપાસ જ છે. એ ખરું કે ચીન કરતાં ભારતમાં પબજી રમનારા વધુ છે, પરંતુ કમાણી ભારતમાં ઓછી થાય છે. તેનું કારણ એ જ કે પૈસા ખર્ચીને ગેઇમ રમનારાઓની સંખ્યા ઘણી ઓછી છે. મફ્તમાં ગેઇમ રમવા મળતી હોય તો ઠીક નહીં તો એ રમ્યા વિના ચાલે.

અત્યારે ભલે ભારતમાં કમાણી ઓછી થાય છે, પરંતુ દુનિયાના બીજા મોટા દેશો કરતાં ભારતમાં ઓનલાઇન ગેઇમ રમનારાઓની સંખ્યા વધુ છે, તેથી ભવિષ્યમાં ભારત ગેમિંગ હબ બની જાય તો નવાઇ પામવા જેવું નહીં હોય. મતલબ કે અત્યારથી જડ નાંખી હોય તો ભવિષ્યમાં ભારતમાં મોટી કમાણીની આશા જરૂર છે, એ સંજોગોમાં અત્યારે ભારતમાંથી ઉચાળા ભરવા ગેમિંગ કંપની માટે ગમે એવું નથી.

દેશમાં ઓનલાઇન ગેઇમ રમનારાઓમાં ૧૪ વર્ષથી ૨૪ વર્ષના યુવાનોની સંખ્યા વધુ છે, પરંતુ પૈસા ખર્ચીને રમવાની વાત આવે તો પૈસા ખર્ચી શકે એવા ૨૫થી ૩૫ વર્ષની વયના લોકો ઓનલાઇન ગેઇમ રમનારા વધુ છે. તમને સવાલ એ થાય કે એક વખત ગેમ ડાઉનલોડ કર્યા બાદ કંપનીને તે કઇ રીતે કમાણી થતી હશે?

ઓનલાઇન ગેમિંગમાં અનેક રીતે કમાણી થાય છે. જોકે મુખ્ય ચાર રીતે કંપની કમાણી કરતી હોય છે. કંપનીની કમાણીના ત્રણ મોડેલ પૈકી એક છે- ફ્રીમિયમ. મતલબ કે બે વખત મફ્તમાં ગેઇમ રમવા મળે અને એ બાદ રમવા માટે પ્રીમિયમ આપવાનું રહે છે. હપ્તે હપ્તે એ ખર્ચ ભરવાનો રહે છે. એ રીતે ગેમિંગ કંપનીને કમાણી થાય છે. કમાણીનું બીજું મોડેલ છે, ગેમિંગ સાથેનો વ્યાપાર. એમાં ગેઇમ મફ્ત હોય, પણ એ ગેઇમ સાથે જોડાયેલાં પાત્રો કે બીજી ચીજોનો ક્રેઝ વધી જાય અને એ થકી થતો બહોળો વ્યાપાર. કોઇ ગેઇમનાં ચશ્માં ખૂબ જ લોકપ્રિય થયાં હોય તો તેનો વેપાર ખૂબ વધી જાય છે અને એ થકી કંપની કમાણી કરી લેતી હોય છે. એ જ રીતે ટી શર્ટ, ટોપી અને પાત્રોની તસવીરવાળાં ટીશર્ટ કે બીજાં કપડાંની માંગ ધૂમ વધી જતી હોય છે અને એ દ્વારા કમાણી થતી હોય છે. આ મોડેલ ઘણું જ લોકપ્રિય થયું છે. ગેઇમ સાથેનાં પાત્રો કે તેની ચીજોની કમાણી ખૂબ જ થતી હોય છે. તેમાં વ્યાપાર અને કમાણી પણ બહોળી થતી હોય છે.

એ ઉપરાંત કમાણીનું ત્રીજું મોડેલ જાહેરાત છે. તમે ઓનલાઇન ગેઇમ રમો એ સાથે કોઇ કંપનીની જાહેરાત જોવા મળે. જાહેરાત આપનારી કંપની ગેમિંગ કંપનીને પૈસા આપતી હોય છે, એ જ રીતે ચોથું મોડેલ ફિલ્મની લોકપ્રિયતાથી ગેમિંગનો પ્રચાર-પ્રસાર વધે તો ઘણી વખત ગેઇમની લોકપ્રિયતાથી ફિલ્મનો પ્રચાર-પ્રસાર પણ વધતો હોય છે. આ રીતે પણ ગેમિંગ કંપનીની કમાણી થતી હોય છે. એમાં વળી લોકડાઉને પણ કંપનીઓને સારી કમાણી કરાવી દીધી હતી. લોકડાઉન પહેલાં દરરોજના એક્ટિવ યુઝર ૧૩૦થી ૧૫૦ લાખ હતા, જે લોકડાઉન દરમ્યાન વધીને ૫૦૦ લાખ થઇ ગયા અને તેને કારણે કમાણી પણ પાંચ ઘણી વધી ગઇ હતી. મતલબ કે ઓનલાઇન ગેમિંગનો વ્યાપાર પણ સતત ફલતો રહે છે.

અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે કોરોના સામેની લડાઈમાં ભારત-અમેરિકા ભાગીદારીને અત્યંત મહત્વની ગણાવી છે. ટ્રમ્પે કહ્યું કે મને આ જાહેરાત કરતા ગર્વ થાય છે કે અમેરિકા તેના મિત્ર ભારતને વેન્ટિલેટર ડોનેટ કરશે. મહામારીના સમયમાં અમે ભારત અને પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીની સાથે છીએ. અમે કોરોનાની રસી વિકસાવવાની દિશામાં પણ સહયોગ કરી રહ્યા છીએ. બન્ને દેશ સાથે મળી આ અદ્રશ્ય દુશ્મનને હરાવશે.

ટ્રમ્પે વ્હાઈટ હાઉસના ગાર્ડનમાં મીડિયા સમક્ષ કહ્યું હતું કે હું તાજેતરમાં જ ભારતની યાત્રાથી પરત આવ્યો હતો. અમેરિકામાં મોટી સંખ્યામાં ભારતીય લોકો રહે છે. તમે જે લોકો અંગે વાત કરી રહ્યા છો તે પૈકી કેટલાક લોકો વેક્સીન પર પણ કામ કરી રહ્યા છે. તેઓ મહાન વૈજ્ઞાનિક અને સંશોધનકર્તા છે. એક પ્રશ્નના જવાબમાં રાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું- પ્રધાનમંત્રી મોદી મારા ખૂબ જ સારા મિત્ર છે.

ભારતે એપ્રિલમાં કોરોના સામેની લડાઈમાં અમેરિકાની મદદ માટે હાઈડ્રોક્સોક્લોરોકીન દવાનો વિશાળ જથ્થો મોકલ્યો હતો. આ અંગે ટ્ર્મ્પે મોદીના નૈતૃત્વને મજબૂત ગણાવતા તેમની પ્રશંસા કરી હતી અને ભારતનો આભાર વ્યક્ત કર્યો હતો.

ટ્રમ્પે કહ્યું કે કોરોનાની રસીને અમે પ્રજા માટે વિના મૂલ્યે ઉપલબ્ધ કરાવવા વિચાર કરી રહ્યા છીએ. આ વર્ષના અંત સુધીમાં તેને તૈયાર કરવામાં આવી શકે છે. રસી વિકસાવવા માટે “ઓપરેશન વાર્પ સ્પીડ” નામનું એક નવું અભિયાન શરૂ કર્યું છે. “ઓપરેશન વાર્પ સ્પીડ”ને આ વર્ષના અંત સુધીમાં રસી શોધવા માટેની કામગીરી સોંપવામાં આવી છે. જેથી જાન્યુઆરી,2021 સુધીમાં તે લોકો સુધી પહોંચાડી શકાય.

તેમણે કહ્યું કે મને આશા છે કે આ વર્ષના અંત સુધીમાં રસી વિકસિત કરી લેવામાં આવસે. સામાન્ય રીતે દવા કંપનીઓ આવશ્યક મંજૂરી મળ્યા બાદ જ રસી તૈયાર કરે છે. જેમા ઘણો સમય લાગી જાય છે. અમારી સરકાર રસી તૈયાર કરનારી ટીમના રિસર્ચ પર પણ ખર્ચ કરશે. સાથે તમામ મંજૂરી પણ અપાવશે.

માત્ર એક કોરોના વાયરસે સમગ્ર દુનિયાને તાળુ લગાવી દીધુ છે. 30 લાખથની વધુ લોકો સંક્રમિત થયા છે. બે લાખથી વધુ લોકોના મૃત્યુ થયા છે. આ મહામારી વચ્ચે સૌથી મોટા સમાચાર મળી રહ્યાં છે કે ચીનના વુહાન શહેરમાં એ જ લેબમાં કોરોના જેવા જ 1500થી વધુ ખતરનાક વાયરસ છે. વાયરસનો ભંડાર વુહાનની એ જ લેબ વુહાન ઇન્સ્ટીટ્યૂટ ઓફ વાયરોલોજી લેબમાં રખાયો છે જ્યાંથી કોરોનાનો આ વાયરસ ફેલાયો હતો.

મળતી માહિતી મુજબ ચીનની આ લેબમાં 1500થી વધુ જીવલેણ વાયરસ છે જેના પર ચોક્કસપણે રીસર્ચ ચાલી રહ્યું છે. એક રિપોર્ટમાં દાવો કરાયો છે કે આ લેબમાં એક મોટા ફ્રિજમાં જીવલેણ વાયરસની એક બેંક બનાવવામાં આવી છે એટલું જ નહીં લેબમાં આ વાયરસ પર રિસર્ચ ચાલી રહ્યું છે. જો કે સવાલ એ છે કે દુનિયા પર મહામારી બની ચુકેલા આ વાયરસને અહી કેમ ભેગો કરવામાં આવ્યો છે. જો આ વાયરસ ભૂલથી લીક થઇ જશે તો દુનિયા માટે એક નવો ખતરો બની શકે છે.

USA પ્રમુખ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પને ચીન મુદ્દે અકારણ ચિંતા અને ગુસ્સો નથી. આવા તમામ અહેવાલો કોરોના વાયરસ મહામારીની વચ્ચે આવી રહ્યા છે જેમાં એવો દાવો કરવામાં આવી રહ્યો છે કે ચીનના વુહાન ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ વાઇરોલોજી લેબમાંથી જ્યાંથી કોરોના વાયરસ ફેલાયો છે તેવી ધારણા કરવામાં આવે છે ત્યાં હકીકતમાં 1500થી વધુ વાયરસ રાખવામાં આવ્યા છે.

દાવા મુજબ આ લેબના મોટા ફ્રિજમાં આ જીવલેણ વાયરસોની એક બેંક છે. જ્યાં તેમને રાખવામાં આવ્યા છે. જો કે લેબમાં આ વાયરસ અંગે સંશોધન થઈ રહ્યું છે પરંતુ સવાલ એ છે કે વિશ્વમાં મહામારી લાવનારા આ વાયરસ અહીં કેમ જમા થયા છે. જો તે લીક થાય છે તો તેઓ દુનિયા માટે એક નવો ખતરો બની શકે છે.