જાવેદ અખ્તરે સ્પષ્ટતા કરી: તેઓ નીતિશ કુમાર દ્વારા મહિલાનો હિજાબ ઉતારવાના પ્રયાસને સમર્થન આપતા નથી
બિહારના મુખ્યમંત્રી નીતિશ કુમાર હાલમાં એક ગંભીર વિવાદના કેન્દ્રમાં છે. એક જાહેર કાર્યક્રમ દરમિયાન મહિલા ડૉક્ટરનો બુરખો અથવા હિજાબ ઉતારવાનો પ્રયાસ કરતા તેમનો વીડિયો સોશિયલ મીડિયા પર વાયરલ થયો હતો. આ ઘટનાએ દેશભરમાં ચર્ચા જગાવી છે અને રાજકીય, સામાજિક તેમજ સાંસ્કૃતિક સ્તરે ભારે પ્રતિક્રિયાઓ સામે આવી છે. અનેક લોકોએ આ ઘટનાને મહિલાની ગોપનીયતા અને ગૌરવ પર હુમલો ગણાવ્યો છે.
આ સમગ્ર વિવાદ વચ્ચે પ્રખ્યાત લેખક, કવિ અને ગીતકાર જાવેદ અખ્તરે પોતાનું વલણ સ્પષ્ટ કર્યું છે. તેમણે ખુલ્લેઆમ કહ્યું છે કે તેઓ નીતિશ કુમારના આ વર્તનને કોઈપણ રીતે સમર્થન આપતા નથી અને આ ઘટના નિંદનીય છે.
જાવેદ અખ્તરે જવાબ આપ્યો
બુરખા અને પડદા અંગે જાવેદ અખ્તરના અગાઉના નિવેદનોને સોશિયલ મીડિયા પર ફરીથી વાયરલ કરવામાં આવ્યા હતા. કેટલાક પોસ્ટ્સમાં ખોટી રીતે એવો દાવો કરવામાં આવ્યો કે જાવેદ અખ્તર નીતિશ કુમારના પગલાને સમર્થન આપે છે. આ ગેરસમજ દૂર કરવા માટે જાવેદ અખ્તરે પોતે આગળ આવીને સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ X (પૂર્વે ટ્વિટર) પર સ્પષ્ટતા કરી.
તેમણે પોતાના પોસ્ટમાં સ્પષ્ટ શબ્દોમાં લખ્યું કે તેઓ પડદાની પરંપરાગત પ્રથા સામે લાંબા સમયથી અવાજ ઉઠાવતા આવ્યા છે, પરંતુ તેનો અર્થ એ નથી કે કોઈ પણ મહિલાની મરજી વિરુદ્ધ તેની ગોપનીયતા ભંગ કરવી યોગ્ય ગણાય.
તેમણે લખ્યું:
“જેઓ મને થોડું પણ ઓળખે છે તેઓ જાણે છે કે હું પડદાના પરંપરાગત ખ્યાલનો કેટલો વિરોધ કરું છું, પરંતુ તેનો અર્થ એ નથી કે હું કોઈપણ રીતે માનું કે નીતિશ કુમારે મુસ્લિમ મહિલા ડૉક્ટર સાથે જે કર્યું તે યોગ્ય છે. હું તેની સખત નિંદા કરું છું. નીતિશ કુમારે તે મહિલાની બિનશરતી માફી માંગવી જોઈએ.”
આ નિવેદન દ્વારા જાવેદ અખ્તરે સ્પષ્ટ કરી દીધું કે વિચારધારા અને વ્યવહાર વચ્ચે મોટો ફરક છે અને કોઈપણ પરિસ્થિતિમાં મહિલાના સન્માન સાથે ચેડા સ્વીકાર્ય નથી.
જાવેદ અખ્તરના અગાઉના નિવેદનનો સંદર્ભ
આ સ્પષ્ટતા ત્યારે આવી જ્યારે નવેમ્બરમાં યોજાયેલા SOA લિટરરી ફેસ્ટિવલ 2025 દરમિયાન જાવેદ અખ્તરે કરેલી ટિપ્પણીઓ ફરીથી ચર્ચામાં આવી. તે કાર્યક્રમમાં એક વિદ્યાર્થીએ પ્રશ્ન કર્યો હતો કે જો કોઈ સ્ત્રી પોતાની મરજીથી ચહેરો ઢાંકે છે તો તેને નબળી કેમ ગણવામાં આવે છે.
જવાબમાં જાવેદ અખ્તરે કહ્યું હતું કે કોઈપણ સ્ત્રીને પોતાના ચહેરા માટે શરમ અનુભવવાની જરૂર નથી. તેમણે પ્રશ્ન ઉઠાવ્યો હતો કે ચહેરામાં એવું શું ખોટું છે કે જેને ઢાંકવાની જરૂર પડે. તેમનો આશય સ્ત્રીઓમાં આત્મવિશ્વાસ અને સ્વતંત્ર વિચારધારા વિકસાવવાનો હતો.
Every one who knows me even in the most cursory manner knows how much I am against the traditional concept of Parda but it doesn’t mean that by any stretch of imagination I can accept what Mr Nitish Kumar has done to a Muslim lady doctor . I condemn it in very strong words . Mr…
— Javed Akhtar (@Javedakhtarjadu) December 18, 2025
પરંતુ નીતિશ કુમારના વિવાદ બાદ આ નિવેદનોને સંદર્ભથી અલગ કરીને રજૂ કરવામાં આવ્યા, જેના કારણે ગેરસમજ ફેલાઈ. જાવેદે હવે સ્પષ્ટ કરી દીધું છે કે તેમના વિચારોનો અર્થ ક્યારેય કોઈ મહિલાની મરજી વિરુદ્ધ કંઈ કરવાનું સમર્થન નથી.
કપડાં અને નમ્રતા પરના મંતવ્યો
આ સાહિત્યિક મહોત્સવ દરમિયાન જાવેદ અખ્તરે કપડાં અને નમ્રતા અંગે પણ પોતાના વિચારો વ્યક્ત કર્યા હતા. તેમણે જણાવ્યું હતું કે ખૂબ જ ખુલ્લા કપડાં, પછી ભલે તે પુરુષો પહેરે કે સ્ત્રીઓ, સામાન્ય રીતે સામાજિક રીતે યોગ્ય માનવામાં આવતાં નથી. જેમ કે ઓફિસ અથવા કોલેજોમાં સ્લીવલેસ શર્ટ યોગ્ય ગણાતા નથી, તેવી જ રીતે કપડાંમાં સંતુલન અને શિસ્ત હોવી જોઈએ.
પરંતુ તેમણે સ્પષ્ટ શબ્દોમાં કહ્યું હતું કે નમ્રતા એટલે ચહેરો ઢાંકવો એવો અર્થ નથી. નમ્રતા વર્તન, વિચાર અને વ્યવહાર સાથે જોડાયેલી બાબત છે, માત્ર વસ્ત્રોથી નહીં.
મહિલા સ્વતંત્રતા અને ગૌરવ પર ભાર
જાવેદ અખ્તરે પોતાના નિવેદનમાં વારંવાર મહિલાની સ્વતંત્રતા, પસંદગી અને ગૌરવ પર ભાર મૂક્યો. તેમણે જણાવ્યું કે ઘણી વાર ચહેરો ઢાંકવાની પરંપરા વ્યક્તિગત પસંદગી કરતાં સામાજિક દબાણ અને પરંપરાગત બંધનોના કારણે અપનાવવામાં આવે છે.
તેમના જણાવ્યા મુજબ, ઘણી સ્ત્રીઓ ભલે કહે કે આ તેમની પસંદગી છે, પરંતુ આસપાસનું વાતાવરણ, કુટુંબ અને સમાજ તેમની પસંદગીને અસર કરે છે. તેમ છતાં, કોઈપણ પરિસ્થિતિમાં સ્ત્રીની મરજી વિરુદ્ધ તેના શરીર, વસ્ત્રો કે ગોપનીયતામાં દખલ કરવો સંપૂર્ણપણે અયોગ્ય છે.
આ સમગ્ર મામલે જાવેદ અખ્તરે સ્પષ્ટ સંદેશ આપ્યો છે કે વિચારધારાની ચર્ચા અલગ બાબત છે, પરંતુ મહિલાના સન્માન અને ગૌરવ સાથે કોઈપણ પ્રકારનું વર્તન અસ્વીકાર્ય છે અને તેની સખત નિંદા થવી જોઈએ.


