ઠંડી વધતા જ વાયરલ ન્યુમોનિયાનો ખતરો કેમ વધી જાય છે? ડૉક્ટર પાસેથી જાણો
શિયાળામાં વાયરલ ન્યુમોનિયાનો ખતરો વધી જાય છે. આવામાં તેને હળવાશથી ન લેવો જોઈએ, કારણ કે તે ફેફસાંને ગંભીર રીતે નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. આવો, ડૉ. એલ.એચ. ઘોટેકર પાસેથી જાણીએ કે આ સિઝનમાં વાયરલ ન્યુમોનિયાનું જોખમ કેમ વધી જાય છે અને તેનાથી કેવી રીતે બચી શકાય છે.
ઠંડીની ઋતુ શરૂ થતા જ અનેક પ્રકારની બીમારીઓનો ખતરો વધી જાય છે, જેમાં વાયરલ ન્યુમોનિયા પણ એક મુખ્ય સમસ્યા છે. વાયરલ ન્યુમોનિયા ફેફસાંનો એક ચેપ છે, જે વાયરસને કારણે થાય છે. તે સામાન્ય ન્યુમોનિયાથી અલગ છે, કારણ કે સામાન્ય ન્યુમોનિયા બેક્ટેરિયા, વાયરસ અથવા ફંગસ ત્રણેય કારણોથી થઈ શકે છે, જ્યારે વાયરલ ન્યુમોનિયા માત્ર વાયરસથી ફેલાય છે. આ બીમારી ફેફસાંમાં સોજો પેદા કરે છે અને શ્વાસ લેવામાં તકલીફ વધારે છે. તેથી, એ સમજવું જરૂરી છે કે વાયરલ ન્યુમોનિયા કેવી રીતે ફેલાય છે અને તેનાથી બચવા માટે કઈ બાબતોનું ધ્યાન રાખવું જોઈએ.
વાયરલ ન્યુમોનિયાના લક્ષણો સામાન્ય શરદી-ખાંસી જેવા શરૂ થાય છે, પરંતુ ધીમે ધીમે ગંભીર રૂપ લઈ શકે છે. તેમાં તાવ, સૂકી ખાંસી, શ્વાસ ફૂલવો, છાતીમાં જકડન, થાક, ઠંડી લાગવી અને શરીરમાં દુખાવો જેવી સમસ્યાઓ દેખાય છે. કેટલાક લોકોમાં ભૂખ ઓછી લાગવી અને ઝડપી શ્વાસ લેવા પણ સામેલ હોઈ શકે છે. આ બાળકો, વૃદ્ધો અને નબળી રોગપ્રતિકારક શક્તિ ધરાવતા લોકોમાં વધુ ઝડપથી ફેલાય છે. અસ્થમા, હૃદય રોગ અથવા ડાયાબિટીસવાળા લોકોને પણ તેનો ખતરો વધુ હોય છે. ઠંડીની ઋતુમાં વાયરસ વધુ સક્રિય રહે છે, તેથી આ સંવેદનશીલ લોકોને વિશેષ સાવધાનીની જરૂર હોય છે. સમયસર ઓળખ અને સારવારથી આ બીમારીની ગંભીરતાને મોટા ભાગે ઓછી કરી શકાય છે.
ઠંડી વધતા જ વાયરલ ન્યુમોનિયાનો ખતરો કેમ વધી જાય છે?
લેડી હાર્ડિંગ હોસ્પિટલના ડૉ. એલ.એચ. ઘોટેકર જણાવે છે કે:
નબળી રોગપ્રતિકારક શક્તિ: શિયાળામાં તાપમાન ઓછું થવાથી શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિ નબળી પડી જાય છે, જેનાથી વાયરસ સરળતાથી શરીર પર અસર કરે છે.
સૂકી હવા: ઠંડીમાં હવા વધુ સૂકી હોય છે, જેનાથી નાક અને ગળાનું મ્યુકસ લેયર સુકાઈ જાય છે અને વાયરસને શરીરમાં પ્રવેશવાનો મોકો મળે છે.
બંધ જગ્યાઓ: શિયાળામાં લોકો મોટે ભાગે સમય ઓરડાની અંદર બંધ રહે છે અને આ જ કારણે એકબીજાથી ચેપ ફેલાવવાની સંભાવના વધી જાય છે.
વાયરસની સક્રિયતા: આ સિઝનમાં ફ્લૂ, RSV અને અન્ય શ્વસન વાયરસ ઝડપથી સક્રિય થાય છે, જે વાયરલ ન્યુમોનિયાનું મુખ્ય કારણ છે.
રક્તવાહિનીઓનું સંકોચન: ઠંડા વાતાવરણમાં બ્લડ વેસલ્સ (રક્તવાહિનીઓ) સંકોચાય છે, જેનાથી શરીરની કુદરતી સુરક્ષા નબળી પડે છે.
આ જ કારણ છે કે શિયાળામાં વાયરલ ન્યુમોનિયાના કેસોમાં વધારો જોવા મળે છે.
કેવી રીતે કરશો બચાવ?
શિયાળામાં ગરમ કપડાં પહેરો અને ઠંડીથી બચો.
હાથની નિયમિત સફાઈ કરો અને ફેસ માસ્કનો ઉપયોગ કરો.
ઘરને હવાદાર રાખો અને ભીડવાળી જગ્યાઓથી બચો.
પાણી અને પ્રવાહી વસ્તુઓનું સેવન વધારો.
ફ્લૂની રસી (Vaccine) લો, ખાસ કરીને બાળકો અને વૃદ્ધો માટે.
ખાંસી-શરદી થવા પર સારવારમાં મોડું ન કરો.
રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારતા ખોરાકનું સેવન કરો.
