WiFiનો પાસવર્ડ ન બદલવાના 5 ગંભીર જોખમો: સ્લો સ્પીડથી લઈને ડેટા ચોરી સુધી
અવારનવાર એવું થાય છે કે આપણે ઘરમાં કોઈ નવી ઇલેક્ટ્રોનિક વસ્તુ ખરીદીને લાવીએ છીએ, તેનો ઉપયોગ કરીએ છીએ, પરંતુ તેની દેખરેખ અને સુરક્ષાને બિલકુલ અવગણીએ છીએ. WiFi રાઉટર પણ તે વસ્તુઓમાંથી એક છે. શરૂઆતમાં આપણે એકવાર પાસવર્ડ સેટ કરી દઈએ છીએ, અને પછી વર્ષો સુધી તેને એમ જ છોડી દઈએ છીએ. આ દરમિયાન આપણે ન જાણે કેટલા લોકો સાથે તે પાસવર્ડ શેર કર્યો હોય છે, એ વિચાર્યા વિના કે તેનું આગળ જતાં શું નકારાત્મક પરિણામ આવશે.
જો તમે પણ એવા લોકોમાંથી છો જે એકવાર પોતાના વાઇફાઇનો પાસવર્ડ સેટ કરીને વર્ષો સુધી તેને બદલતા નથી, તો થોડા સાવધાન થઈ જાઓ. લાંબા સમય સુધી એક જ WiFi પાસવર્ડનો ઉપયોગ કરવો તમારા માટે એક મોટો ખતરો બની શકે છે, જેનાથી તમારી પ્રાઇવસી અને ઇન્ટરનેટ સ્પીડ બંને પ્રભાવિત થઈ શકે છે.
ચાલો તમને વિસ્તારથી જણાવીએ કે જો તમે વર્ષો સુધી તમારો WiFi પાસવર્ડ નથી બદલતા, તો તમારી સામે કયા-કયા જોખમો (Risks) આવી શકે છે અને તમે કઈ મોટી ડિજિટલ મુસીબતોમાં મુકાઈ શકો છો.
I. જૂના WiFi પાસવર્ડ સાથે જોડાયેલા 5 ગંભીર જોખમો
લાંબા સમય સુધી એક જ અને જૂના પાસવર્ડનો ઉપયોગ કરવાથી તમારા નેટવર્ક પર અનધિકૃત પહોંચ (Unauthorized Access) વધી જાય છે, જેનાથી નીચેની સમસ્યાઓ આવે છે:
1. અનધિકૃત અને સરળ એક્સેસ (Unauthorized Easy Access)
જો તમે વર્ષો સુધી એક જ WiFi પાસવર્ડ સેટ રાખશો, તો તેને બીજાઓ માટે અંદાજ લગાવવો કે જાણ કર્યા વિના કોઈ બીજાને શેર કરવો સરળ બની જાય છે.
પારિવારિક સીમા: બની શકે છે કે કોઈ જૂના મહેમાન કે સંબંધીએ તે પાસવર્ડ કોઈ બીજાને આપી દીધો હોય.
અજાણ્યા વપરાશકર્તા: એકવાર કોઈ તમારા નેટવર્ક સાથે કનેક્ટ થઈ ગયું, તો તે ગમે તેટલા સમય સુધી તેનો ઉપયોગ કરતો રહી શકે છે. તમારા નેટવર્ક પર એવા ડિવાઇસ જોડાઈ શકે છે જેની જાણ તમને બિલકુલ ન હોય.
2. ઇન્ટરનેટ સ્પીડ ધીમી થવી અને અવરોધ
તમારા WiFi પર અનધિકૃત ડિવાઇસ જોડાઈ જવાથી તે ચૂપચાપ તમારો ડેટા (Bandwidth) ખાવા લાગે છે.
ઓવરલોડિંગ: તમારા WiFi ની ઇન્ટરનેટ સ્પીડ ઘણી ધીમી થઈ જશે. જો તમારા ઘરમાં સ્માર્ટ ટીવી, સુરક્ષા કેમેરા કે અનેક મોબાઇલ ડિવાઇસ હોય, તો અનધિકૃત ડિવાઇસના કારણે તમારું આખું નેટવર્ક ઓવરલોડ થઈ શકે છે.
વપરાશકર્તા અનુભવ: સ્ટ્રીમિંગ દરમિયાન વારંવાર બફરિંગ થશે, અને ઓનલાઈન ગેમ રમતી વખતે સતત લેગ (Lag) જેવી સમસ્યાઓ આવશે, જેનાથી તમારો ઇન્ટરનેટ વાપરવાનો અનુભવ ખરાબ થઈ જશે.
3. ગંભીર સુરક્ષા જોખમ અને હેકિંગનો ખતરો
જૂના અને નબળા પાસવર્ડ્સ હેકિંગ ટૂલ્સ માટે વધુ સરળ નિશાન બની જાય છે.
ક્રેકિંગ: હુમલાખોરો ઘણીવાર સામાન્ય પેટર્ન અજમાવીને અથવા પહેલાથી લીક થયેલા પાસવર્ડનો ઉપયોગ કરીને તમારા Wi-Fi નેટવર્કમાં ઘૂસવાની કોશિશ કરી શકે છે.
જૂનું રાઉટર: જો તમારું રાઉટર જૂનું હોય અને જૂના એન્ક્રિપ્શન પ્રોટોકોલ (જેમ કે WEP અથવા WPA) નો ઉપયોગ કરતું હોય, તો તે વધુ અસુરક્ષિત બની જાય છે. તેથી વધુ જૂનું રાઉટર વાપરવું સુરક્ષિત નથી; તેને અપગ્રેડ કરી લેવું સમજદારીભર્યું પગલું હોઈ શકે છે.
4. ડેટા સ્નૂપિંગ અને પ્રાઇવસીનું ઉલ્લંઘન
જો કોઈ અજાણી વ્યક્તિ તમારા નેટવર્કમાં ઘૂસી જાય છે, તો તે તમારી ગતિવિધિઓ પર નજર રાખી શકે છે.
નિગરાની: ઘૂસણખોર તમારી શેર કરેલી ફાઈલો, સ્માર્ટ હોમ ડિવાઇસ (જેમ કે કેમેરા) કે એન્ક્રિપ્શન વિનાનો ડેટા આરામથી જોઈ શકે છે (Data Snooping).
વ્યક્તિગત ડેટા ચોરી: અસુરક્ષિત નેટવર્ક પર ઓનલાઈન બેન્કિંગ કે ખરીદી કરવાથી તમારા યુઝરનેમ, પાસવર્ડ અને નાણાકીય માહિતી પણ ચોરાઈ શકે છે. આ તમારી વ્યક્તિગત ડેટાની પ્રાઇવસીનું ગંભીર ઉલ્લંઘન છે.
5. નેટવર્ક ટેકઓવર અને કાનૂની ગૂંચવણો
આ સૌથી ખતરનાક સ્થિતિ છે. જો કોઈ હેકરને તમારા પાસવર્ડની જાણ થઈ જાય, તો તેને તમારા નેટવર્ક પર નિયંત્રણ (Takeover) મળી શકે છે.
રાઉટર નિયંત્રણ: તે તમારા રાઉટરના ડેશબોર્ડ માં ઘૂસીને સેટિંગ્સ બદલી શકે છે, સુરક્ષા બંધ કરી શકે છે, અથવા તમને જ રાઉટરથી સંપૂર્ણપણે બહાર કરી શકે છે.
ગેરકાયદેસર પ્રવૃત્તિઓ: હેકર્સ તમારા IP એડ્રેસનો ઉપયોગ ગેરકાયદેસર પ્રવૃત્તિઓ, સ્પામ મોકલવા કે ફિશિંગ હુમલાઓ માટે પણ કરી શકે છે. આ પ્રવૃત્તિ તમારા IP એડ્રેસથી થઈ હોવાથી, કાનૂની રીતે તમે મુશ્કેલીમાં મુકાઈ શકો છો.
II. તમારી WiFi સુરક્ષા જાળવી રાખવા માટે જરૂરી ઉપાયો
તમારા WiFi નેટવર્કને સુરક્ષિત રાખવું એક સતત પ્રક્રિયા છે, માત્ર પાસવર્ડ બદલવાથી જ કામ નહીં ચાલે. આ સુરક્ષા ટિપ્સનું પાલન કરો:
નિયમિત પાસવર્ડ બદલો: કોશિશ કરો કે તમારા WiFi નો પાસવર્ડ દર 3 થી 6 મહિના માં બદલતા રહો.
મજબૂત પાસવર્ડ પસંદ કરો: પાસવર્ડ ઓછામાં ઓછા 12-15 અક્ષરોનો હોવો જોઈએ અને તેમાં અંકો, મોટા અને નાના અક્ષરો અને વિશેષ અક્ષરો ($ @ # %) નું મિશ્રણ હોવું જોઈએ.
રાઉટર એક્સેસ પાસવર્ડ બદલો: રાઉટર ડેશબોર્ડનો ડિફોલ્ટ યુઝરનેમ અને પાસવર્ડ (જે ઘણીવાર ‘admin’ હોય છે) તરત બદલો.
ફર્મવેર અપડેટ કરો: તમારા રાઉટરના સોફ્ટવેર (ફર્મવેર) ને નિયમિત રીતે અપડેટ કરો. આ અપડેટ્સ ઘણીવાર સુરક્ષા ખામીઓને દૂર કરે છે.
એન્ક્રિપ્શન પ્રોટોકોલ તપાસો: સુનિશ્ચિત કરો કે તમારું રાઉટર WPA3 કે ઓછામાં ઓછા WPA2 એન્ક્રિપ્શન પ્રોટોકોલનો ઉપયોગ કરી રહ્યું હોય. WEP પ્રોટોકોલનો ઉપયોગ કરવાનું બંધ કરો.
SSID (નેટવર્ક નામ) બદલો: તમારા WiFi નેટવર્કનું ડિફોલ્ટ નામ બદલો, અને તેમાં તમારું નામ કે સરનામું જેવી કોઈ વ્યક્તિગત માહિતી શામેલ ન કરો.
