શું સંચાર સાથી એપ તમારી પ્રાઇવસી જોખમમાં મૂકે છે?
તાજેતરમાં, સંચાર સાથી એપ (Sanchar Saathi App) ને લઈને સોશિયલ મીડિયા પર ખૂબ ચર્ચા ચાલી રહી છે. કમનસીબે, આ ચર્ચાનો એક મોટો ભાગ એવો દાવો કરે છે કે આ એપ એક ‘જાસૂસી ટૂલ’ છે જે યુઝર્સના ખાનગી ડેટા, કોલ્સ અને લોકેશન પર નજર રાખે છે. આવા ભ્રામક પોસ્ટ્સને કારણે ઘણા લોકોમાં ડર અને મૂંઝવણની સ્થિતિ ઊભી થઈ છે.
જોકે, સત્ય જાણવા માટે આ પ્લેટફોર્મને શાંત મનથી સમજવું જરૂરી છે. વાસ્તવમાં, સંચાર સાથી એપ એક એવું પ્લેટફોર્મ છે જે ભારત સરકારના દૂરસંચાર વિભાગ (DoT – Department of Telecommunications) દ્વારા બનાવવામાં આવ્યું છે.
સંચાર સાથી એપનો સાચો હેતુ
આ પ્લેટફોર્મનો મુખ્ય હેતુ જાસૂસી કરવાનો નથી, પરંતુ વપરાશકર્તાઓની સુરક્ષા વધારવાનો છે. તેને નીચેની મુખ્ય સમસ્યાઓનો સામનો કરવા માટે તૈયાર કરવામાં આવ્યું છે:
મોબાઇલ ચોરી અને ગુમ થવું: ચોરાયેલા મોબાઇલને બ્લોક કરવા અને તેને શોધવામાં મદદ કરવી.
નકલી સિમ કનેક્શન: યુઝર્સને એ તપાસવાની મંજૂરી આપવી કે તેમના નામે કેટલા સિમ કાર્ડ એક્ટિવ છે, અને જો કોઈ નકલી સિમ હોય તો તેને બ્લોક કરવો.
ફ્રોડ કોલ્સ અને સાયબર ફ્રોડ: નકલી IMEI નંબરવાળા ઉપકરણો અને ફ્રોડ કોલ્સથી સુરક્ષા પ્રદાન કરવી.
આનો સીધો હેતુ માત્ર સુરક્ષા વધારવાનો છે, ન કે કોઈની ખાનગી જિંદગીમાં ડોકિયું કરવાનો.
શું એપ તમારી દરેક હિલચાલને ટ્રૅક કરે છે?
સોશિયલ મીડિયા પર સૌથી મોટો ભ્રમ એ છે કે સંચાર સાથી એપ તમારા કોલ્સ, લોકેશન, ચેટ્સ અને ખાનગી ફાઇલો પર નજર રાખે છે.
વાસ્તવમાં, આ દાવો સંપૂર્ણપણે ખોટો છે.
ડેટા એક્સેસ: સંચાર સાથી એપ તમારી પરવાનગી વિના તમારા ફોનના ખાનગી ડેટા (જેમ કે ગેલેરી, ચેટ, કોલ લોગ) સુધી બિલકુલ પહોંચી શકતી નથી. તે કોઈ પણ જાસૂસી એપની જેમ તમારા કેમેરા, માઇક્રોફોન કે જીપીએસ લોકેશનને ટ્રૅક કરતું નથી.
માત્ર જરૂરી કાર્યો: તે માત્ર તે જ કામ કરે છે જેના માટે તેને બનાવવામાં આવ્યું છે:
ચોરાયેલા ફોનને બ્લોક/અનબ્લોક કરવો (આ માટે માત્ર IMEI નંબર ની જરૂર હોય છે).
નકલી IMEI ની તપાસ કરવી.
સિમની માન્યતા અને કનેક્શનની સંખ્યા જણાવવી.
તકનીકી ઓળખ: જ્યારે કોઈ કહે કે એપ IMEI ચેક કરે છે, ત્યારે લોકો ગભરાઈ જાય છે. પરંતુ IMEI (International Mobile Equipment Identity) માત્ર એક તકનીકી ઓળખ નંબર છે, જેમાં તમારી કોઈ ખાનગી માહિતી, કોલ હિસ્ટરી કે લોકેશન ડેટા હોતો નથી. તે માત્ર ઉપકરણની ઓળખ કરે છે.
આ એપ કોઈપણ પ્રકારનો ખાનગી ડેટા માંગતી નથી કે તેનો સંગ્રહ કરતી નથી.
શા માટે ગેરસમજો અને ડર ફેલાઈ રહ્યા છે?
ઇન્ટરનેટની દુનિયામાં ડર ફેલાવતા પોસ્ટ્સ ખૂબ ઝડપથી વાયરલ થઈ જાય છે. લોકો ઘણીવાર તકનીકી જાણકારીના અભાવે આવી વાતોને સાચી માની લે છે.
ખોટું અર્થઘટન: ઘણીવાર કોઈ ફીચરના ખોટા અર્થઘટનને કારણે પણ ગેરસમજો ઊભી થાય છે. લોકો સમજતા નથી કે સરકારી પ્લેટફોર્મ ડેટા સુરક્ષા નિયમો હેઠળ કામ કરે છે.
વાયરલ થવાની વૃત્તિ: સોશિયલ મીડિયાના એલ્ગોરિધમ્સ ઘણીવાર સનસનાટીભર્યા દાવાઓને પ્રોત્સાહન આપે છે, ભલે તે સાચા ન હોય.
શું તમારી પ્રાઇવસી ખરેખર સુરક્ષિત છે?
હા, તમારી પ્રાઇવસી સંપૂર્ણપણે સુરક્ષિત છે.
સંચાર સાથી એપ ભારત સરકારના દૂરસંચાર વિભાગ (DoT) દ્વારા સંચાલિત છે, જે દેશના કડક ડેટા-પ્રોટેક્શન નિયમો હેઠળ કામ કરે છે.
જો તમે આ એપને ઓફિશિયલ પ્લેટફોર્મ (Google Play Store/App Store) અથવા સંચાર સાથીની સત્તાવાર વેબસાઇટ પરથી ડાઉનલોડ કરો છો, તો તમારી પ્રાઇવસીને કોઈ ખતરો નથી.
તેને એવી રીતે ડિઝાઇન કરવામાં આવ્યું છે કે તે માત્ર તે જ ડેટાનો ઉપયોગ કરે જેની તે સમયે સુરક્ષાના કારણોસર જરૂર હોય, જેમ કે IMEI નંબર અથવા સિમ વિગતો, જે દૂરસંચાર વિભાગ પાસે પહેલેથી જ ઉપલબ્ધ હોય છે.
નિષ્કર્ષ એ છે કે સંચાર સાથી એપ એક ‘જાસૂસી ટૂલ’ નથી, પરંતુ તે નાગરિકોને મોબાઇલ ફ્રોડ અને ચોરીથી બચાવવા માટે બનાવવામાં આવેલું એક શક્તિશાળી સુરક્ષા પ્લેટફોર્મ છે.
