બાજરીના રોટલા કે ચોખા સાથે ખાવા માટે બેસ્ટ છે આ મેથીની કઢી
શિયાળાની ઋતુ પોતાની સાથે તાજા અને લીલા શાકભાજીની બહાર લઈને આવે છે. આ મોસમમાં મેથી, પાલક અને સરસવ જેવી ભાજીઓની સુગંધ દરેક ઘરના રસોડામાંથી આવતી હોય છે. મેથીના પરોઠા, મેથીનું શાક અને મેથીની ભાજી તો તમે ઘણી વાર ખાધી હશે, પરંતુ શું તમે ક્યારેય ‘મેથીની કઢી’ ટ્રાય કરી છે?
મેથીની કઢી માત્ર સ્વાદમાં જ લાજવાબ નથી, પરંતુ તે સ્વાસ્થ્ય માટે પણ ખૂબ જ ફાયદાકારક છે. કઢી-ચોખાનું નામ સાંભળતા જ મોઢામાં પાણી આવી જાય છે, પણ જ્યારે તેમાં લીલી મેથીનો વઘાર અને લસણની સુગંધ ભળે છે, ત્યારે તેનો સ્વાદ અનેકગણો વધી જાય છે. આજે અમે તમને જણાવવા જઈ રહ્યા છીએ મેથીની કઢીની એ ખાસ રેસીપી જે બનાવવી ખૂબ જ સરળ છે અને તેના માટે તમારે અલગથી ભજીયા (પકોડા) બનાવવાની મહેનત પણ નહીં કરવી પડે.
કેમ ખાસ છે મેથીની કઢી?
કઢી પરંપરાગત રીતે બેસન અને દહીંથી બનાવવામાં આવે છે, પરંતુ મેથી ઉમેરવાથી તેમાં એક હળવી કડવાશ અને ખૂબ જ સરસ સુગંધ આવે છે. મેથી પાચન માટે સારી હોય છે અને શિયાળામાં શરીરને હૂંફ આપે છે. આ કઢી એવા લોકો માટે પણ ઉત્તમ છે જેઓ ભજીયાવાળી કઢી ખાઈને કંટાળી ગયા હોય અથવા કંઈક હળવું અને હેલ્ધી શોધી રહ્યા હોય.
મેથીની કઢી બનાવવા માટે જરૂરી સામગ્રી
આ શાનદાર કઢી બનાવવા માટે તમારે ખૂબ જ સાધારણ સામગ્રીની જરૂર પડશે, જે તમારા રસોડામાં હંમેશા હાજર હોય છે:
તાજી મેથી: 1 કપ (ઝીણી સમારેલી)
દહીં અથવા છાસ: 2 કપ (ખાટું દહીં હોય તો સ્વાદ વધુ સારો આવશે)
બેસન (ચણાનો લોટ): 3-4 મોટી ચમચી
તેલ અથવા ઘી: વઘાર અને મેથી ચઢવવા માટે
મસાલા: હળદર, લાલ મરચું પાઉડર, ધાણાજીરું, હિંગ અને મીઠું (સ્વાદ મુજબ)
વઘાર માટે: જીરું, રાઈ, આખા ધાણા, આખા લાલ મરચાં, લસણની કળીઓ (8-10), લીલા મરચાં, ડુંગળી (1 લાંબી સમારેલી) અને કસૂરી મેથી.
ગાર્નિશિંગ માટે: તાજી કોથમીર.
મેથીની કઢી બનાવવાની રીત (Step-by-Step Recipe)
આ રેસીપીને આપણે ત્રણ મુખ્ય સ્ટેપ્સમાં સમજીશું જેથી તમે પહેલી વારમાં જ પરફેક્ટ કઢી બનાવી શકો.
સ્ટેપ 1: મેથીને સાંતળવી અને મિશ્રણ તૈયાર કરવું
સૌ પ્રથમ એક પેન કે કઢાઈમાં એક ચમચી તેલ અથવા ઘી નાખો. જ્યારે તેલ ગરમ થઈ જાય, ત્યારે તેમાં ઝીણી સમારેલી લીલી મેથી નાખો. મેથીને લગભગ 2-3 મિનિટ સુધી મધ્યમ તાપે સાંતળો. સાંતળવાથી મેથીની કડવાશ ઓછી થઈ જાય છે અને તેની સુગંધ સરસ બેસે છે.
હવે એક બીજા વાસણમાં દહીંને બરાબર ફેંટી લો જેથી તેમાં ગઠ્ઠા ના રહે. તેમાં 3-4 ચમચી બેસન ઉમેરો. હવે તેમાં હળદર, લાલ મરચું પાઉડર, ધાણાજીરું, મીઠું અને હિંગ નાખો. આ મિશ્રણમાં થોડું પાણી ઉમેરીને એક પાતળું અને સ્મૂધ મિશ્રણ તૈયાર કરી લો. જો તમે છાસનો ઉપયોગ કરી રહ્યા હોવ, તો સીધા જ મસાલા અને બેસન ઉમેરીને મિશ્રણ બનાવી શકો છો.
સ્ટેપ 2: કઢીને ઉકાળવી
જ્યારે મેથી સંતળાઈ જાય, ત્યારે ગેસ ધીમો કરો અને તૈયાર કરેલું બેસન-દહીંનું મિશ્રણ કઢાઈમાં નાખી દો. મિશ્રણ નાખતી વખતે તેને સતત હલાવતા રહો, જેથી દહીં ફાટી ના જાય.
તેને ત્યાં સુધી હલાવતા રહો જ્યાં સુધી કઢીમાં પહેલો ઉબાલ ના આવે. ઉબાલ આવ્યા પછી તમે જોશો કે કઢી ઘટ્ટ થવા લાગશે. હવે તેમાં જરૂર મુજબ પાણી ઉમેરો (કઢીને બહુ ઘટ્ટ ના રાખવી કારણ કે ઠંડી થયા પછી તે વધુ ઘટ્ટ થાય છે). હવે તેને મધ્યમ તાપે 10-15 મિનિટ સુધી ચઢવા દો. કઢી માટે કહેવાય છે કે તે જેટલી વધુ ઉકળશે, તેટલી જ સ્વાદિષ્ટ બનશે.
સ્ટેપ 3: સ્પેશિયલ લસણ-ડુંગળીનો વઘાર
આ જ એ સ્ટેપ છે જે તમારી કઢીને સાધારણમાંથી અસાધારણ બનાવી દેશે. એક નાની વઘારિયામાં સરસવનું તેલ અથવા ઘી ગરમ કરો. તેમાં જીરું, રાઈ અને આખા ધાણા નાખો. હવે તેમાં ઝીણું સમારેલું લસણ અને લીલા મરચાં નાખો. લસણને હળવું ગુલાબી થવા દો.
હવે તેમાં લાંબી સમારેલી ડુંગળી નાખો અને તેને બરાબર સાંતળો. ઉપરથી આખા લાલ મરચાં અને થોડી કસૂરી મેથી નાખો. છેલ્લે અડધી ચમચી હળદર અને થોડું લાલ મરચું નાખીને આ વઘારને તરત જ તૈયાર કઢીની ઉપર નાખી દો અને ઢાંકણ બંધ કરી દો જેથી વઘારની સુગંધ કઢીમાં જળવાઈ રહે.
પીરસવા માટેના સૂચનો (Serving Suggestions)
મેથીની કઢી બનીને તૈયાર છે! ઢાંકણ ખોલો અને ઉપરથી ઝીણી સમારેલી કોથમીર નાખો.
ચોખા સાથે: ગરમ-ગરમ જીરા રાઈસ અથવા સાદા બાફેલા ચોખા સાથે આ કઢી સ્વર્ગ જેવો અનુભવ આપે છે.
રોટલી કે પરોઠા સાથે: જો તમે તેને લંચ કે ડિનરમાં ખાઈ રહ્યા હોવ, તો બાજરીના રોટલા અથવા દેશી ઘી લગાવેલા ઘઉંના પરોઠા સાથે તેનું કોમ્બિનેશન લાજવાબ લાગે છે.
મકાઈનો રોટલો: શિયાળામાં મકાઈનો રોટલો અને મેથીની કઢી એક ખૂબ જ પરંપરાગત અને સ્વાદિષ્ટ મેળ છે.
શ્રેષ્ઠ સ્વાદ માટે કેટલીક પ્રો-ટિપ્સ
ખાટું દહીં: કઢી હંમેશા થોડા ખાટા દહીંથી વધુ સારી બને છે. જો દહીં તાજું હોય, તો તેને થોડા કલાકો માટે ફ્રીજની બહાર રાખી દો.
સતત હલાવવું: બેસનનું મિશ્રણ નાખ્યા પછી ઉબાલ આવે ત્યાં સુધી હલાવવું ખૂબ જરૂરી છે, નહીંતર બેસન નીચે ચોંટી શકે છે અથવા દહીં ફાટી શકે છે.
લસણનો ઉપયોગ: મેથીની કઢીમાં લસણનો વઘાર તેનો સ્વાદ બમણો કરી દે છે, તેથી લસણ નાખવામાં કંજૂસી ના કરવી.
ભજીયાની જરૂર નથી: કારણ કે તેમાં લીલી મેથીના પાન હોય છે, તેથી તે ભજીયા વગર પણ ખૂબ જ સ્વાદિષ્ટ લાગે છે.
નિષ્કર્ષ
શિયાળાનો આનંદ લેવો હોય તો ખાન-પાનમાં બદલાવ ખૂબ જરૂરી છે. મેથીની કઢી એક એવી વાનગી છે જે પૌષ્ટિક પણ છે અને સ્વાદથી ભરપૂર પણ. તેને બનાવવી એટલી સરળ છે કે તમે કામકાજના દિવસોમાં પણ ફટાફટ તૈયાર કરી શકો છો. તો રાહ શેની જુઓ છો? આજે જ તાજી મેથી લાવો અને આ રેસીપી ટ્રાય કરો.
